Điều trị bằng PARAFFIN

1. Đặc tính của paraffin:

      Paraffin là một hỗn
hợp có nhiều hydrocarbua từ dầu hỏa, paraffin dùng trong điều trị là loại tinh
khiết, trung tính, màu trắng, không độc. Khi sử dụng thường pha thêm một ít dầu
paraffin để tăng cường độ dẻo, không bị giòn gẫy.

      Paraffin có nhiệt dung cao: khi 1g paraffin nguội từ 52⁰C xuống 45⁰C giải phóng ra (52-45)x0,7=4,9 calo (nhiệt dung riêng của paraffin là
0,7), mặt khác khi 1g paraffin chuyển từ thể lỏng (52⁰C) sang thể rắn (45⁰C)
thì giải phóng thêm một lượng nhiệt là 39 calo nữa, vì vậy tổng cộng lượng nhiệt
mà 1g paraffin giải phóng ra là 43,9 calo. Trong khi đó 1g nước ở nhiệt độ tác
dụng không bỏng là 42⁰C nguội không còn tác dụng 35⁰C thì chỉ giải phóng 7
calo. Hơn nữa khi paraffin nguội lớp ngoài cùng nguội trước đông lại tạo thành
một lớp màng ngăn làm cho nhiệt độ của cả khối paraffin giảm rất chậm, nên có
thể truyền nhiệt cho cơ thể một lượng nhiệt rất lớn trong thời gian tương đối
dài. Do vậy nhiệt do paraffin truyền có thể vào tương đối sâu.

      Nhiệt do paraffin cung cấp là nhiệt ẩm,
tức là khi ép miếng paraffin nóng vào da sẽ kích thích tăng tiết mồ hôi, nhưng
mồ hôi này vẫn còn đọng lại làm cho da luôn ẩm, mềm mại và tăng tính đàn hồi
(các phương pháp nhiệt khác gây bốc hơi mồ hôi làm cho da khô và giòn).

      Điều trị bằng paraffin không bị bỏng:
khi paraffin nóng chảy ở nhiệt độ 52-53⁰C tiếp xúc với da ngay lập tức lớp
paraffin tiếp xúc sẽ đông lại và giảm nhiệt độ tạo thành một lớp màng ngăn cách
giữa paraffin nóng với da nên không gây bỏng. Trái lại với nước nóng trên 42⁰C đã có thể gây bỏng do không có tính chất trên.

2. Các phương pháp sử dụng paraffin:

    Đun paraffin: Thường đun nóng chảy
paraffin ở nhiệt độ giới hạn <100⁰C, vì nếu đun nóng quá 100⁰C thì
paraffin bị cháy vàng giảm chất lượng. Có thể đun bằng hai cách: Dùng nồi điện
chuyên dụng luôn duy trì nhiệt độ ở khoảng 60⁰C. Hoặc đun cách thuỷ.

Miếng paraffin dùng để điều trị

      Đắp paraffin: đổ paraffin nóng chảy vào khay men dày 3cm,
để cho nguội tự nhiên đến khi miếng paraffin đông mềm đều bên trong không còn
lỏng, lúc đó nhiệt độ miếng paraffin khoảng 43-45⁰C rồi ủ trong chăn hay trong
tủ nhiệt để điều trị sau. Khi dùng tách miếng paraffin đó ra đắp trực tiếp lên
da vùng cần điều trị, lót một lớp nylon rồi phủ chăn ra ngoài để giữ nhiệt.
Thời gian điều trị mỗi lần 20 phút.

     Nhúng paraffin: thường dùng
cho ngón tay, bàn tay, ngón chân, bàn chân nơi khó đắp miếng paraffin. Đổ
paraffin nóng chảy vào ca hoặc chậu, lần đầu nhúng nhanh bộ phận cần điều trị
vào rồi rút ra ngay, khi đó một lớp paraffin mỏng bám vào da sẽ đông kết ngay,
tiếp tục nhúng 3-4 lần nữa để lớp paraffin phủ ngoài dày lên như một khối, sau
đó dùng khăn ủ 20-30 phút.

3. Chỉ
định và chống chỉ định.

– Chỉ định:

+ Giảm đau, giảm co thắt cơ trong các chứng đau mạn tính như: đau thắt lưng,
đau cổ vai cánh tay, đau thần kinh tọa, đau thần kinh liên sườn, đau khớp, đau
cơ…
+ Làm giãn cơ để phục vụ các kỹ thuật trị liệu khác như xoa bóp, vận động…

–
Chống chỉ định:

+ Các ổ viêm đã có mủ, viêm cấp, chấn thương mới đang xung huyết, các khối u ác
tính, lao, vùng đang chảy máu hoặc đe dọa chảy máu, giãn tĩnh mạch da.

4. Tiến hành điều trị:
– Bệnh nhân nằm hay ngồi thoải mái tùy vị trí điều trị. Bộc lộ vùng điều trị,
lau khô mồ hôi.

– Kỹ thuật đắp paraffin: đắp trực tiếp
miếng paraffin áp sát lên da vùng điều trị, dùng miếng nylon phủ rồi quấn khăn
bông hoặc chăn phủ bọc xung quanh để giữ nhiệt. Thường sau 30 phút paraffin còn
ấm 38-40⁰C thì bỏ ra, kiểm tra lại vùng da thấy đỏ đều nhưng không rát bỏng, có
lấm tấm mồ hôi, lau khô sạch cho bệnh nhân đứng dậy.

– Kỹ thuật nhúng paraffin: thường dùng cho ngón tay, bàn
tay, ngón chân, bàn chân nơi khó đắp miếng paraffin. Đổ paraffin nóng chảy vào
ca hoặc chậu, lần đầu nhúng nhanh bộ phận cần điều trị vào rồi rút ra ngay, khi
đó một lớp paraffin mỏng bám vào da sẽ đông kết ngay, tiếp tục nhúng 3-4 lần
nữa để lớp paraffin phủ ngoài dày lên như một khối, sau đó dùng khăn ủ 20-30
phút.

4. Bảo đảm an toàn.

–
Dự phòng cháy khi đun paraffin (vì paraffin là chất dễ cháy).

– Bỏng tại chỗ do dùng paraffin có nhiệt độ >60⁰C, do paraffin có lẫn nước
(bóng nước vỡ ra trên da).
– Dị ứng paraffin: có thể xảy ra ngay sau lần điều trị đầu tiên cũng có khi sau
vài lần điều trị. Triệu chứng chính là nổi nốt mẩn ngứa tại chỗ hoặc toàn thân.
Nếu phát hiện dị ứng thì dừng điều trị, hoặc đắp paraffin gián tiếp qua một lớp
nylon mỏng, xử lý bằng lau khô, xoa bột tan, hoặc các thuốc chống dị ứng khác.
– Làm sạch paraffin: đun chảy paraffin, gạn múc lấy paraffin sạch ở trên, còn
lại một lớp paraffin lẫn cặn bẩn ở đáy nồi. Đổ một ít nước sôi vào, khấy đều
rồi để lắng, nước cùng với cặn bẩn sẽ chìm xuống dưới, paraffin nổi lên trên.
Để một thời gian cho paraffin đông lại thì lấy ra, cắt gọt bớt một chút ở lớp
phía dưới.
– Paraffin dễ bở hoặc dính khay thì cho thêm dầu paraffin vào với tỷ lệ 100ml
cho 1kg.

5.
Các phương pháp nhiệt dẫn truyền tương tự paraffin.

5.1.
Các loại túi nhiệt (hot pack):

Là các túi cao su hoặc polyme bên trong
đựng các chất tạo nhiệt dùng để chườm đắp vào vị trí đau. Người ta thường dùng
các chất tạo nhiệt như sau:

– Túi paraffin: cho paraffin vào túi, đuổi hết khí rồi dán kín, khi dùng đem
túi ngâm vào nước nóng 80⁰C cho đến khi paraffin nóng chảy hết thì lấy ra để
một lát cho lớp ngoài nguồi bớt thì dùng.

– Túi nước: là phương pháp đơn giản nhất có thể sử dụng các túi sắn có, đổ nước
ấm 40-54⁰C vào túi, bịt miệng túi rồi chườm đắp lên chỗ đau.

– Túi silicat: dùng silicat khô cho vào túi vải, khi ngâm vào nước các phân tử
silicat hút nước làm túi phồng ra, khi đó đem túi đun trong nước cho đến nhiệt
độ 50-60⁰C thì đem ra dùng. Sau điều trị treo túi ở nơi khô thoáng cho cát
khô.

– Túi gel đặc biệt: trong túi chứa một loại chất gel đặc biệt, bình thường ở
dạng lỏng bên trong có một nút bấm tạo phản ứng dây chuyền. Khi dùng đem bấm
nút trong túi để tạo phản ứng sinh nhiệt làm túi nóng lên đồng thời chất gel bị
kết tủa thành chất bột mềm, khi túi nguội đem đun túi trong nước sôi cho đến
khi chất kết tủa trở lại hoàn toàn trạng thái lỏng ban đầu thì đem ra dùng.

5.2.
Nước nóng:

Dùng nước nóng nhân tạo hoặc nước nóng tự nhiên ở các suối
nước nóng. Ngâm tắm nước nóng toàn thân ngoài các tác dụng toàn thân như cải
thiện chức năng tuần hoàn, hô hấp, thư giãn thần kinh, thư giãn cơ, còn là một
biện pháp có hiệu quả trong điều trị các chứng đau mạn tính ở nhiều vị trí trong
cơ thể như: viêm da dây thần kinh, viêm đa khớp…

Theo: dieutridau