Thú ngâm mình tắm nước khoáng,
bùn khoáng có từ thời Hy Lạp cổ đại, ở châu Âu cũngthịnh hành từ những
năm đầu của thế kỷ 20. Ở Việt Nam,
từ thời xa xưa, nhân dân ta đãbiết đến giá trị y học của nước khoáng và
sử dụng nó vào mục đích chữa bệnh một cáchtự phát. Trong thời kháng chiến
chống Pháp và chống Mỹ ngành y tế đã dùng nước khoángđể chữa
bệnhcho thương bệnh binh như là nước khoáng Kênh Gà (Ninh Bình), Mỹ
Lâm(Tuyên Quang), Quang Hanh (Quảng Ninh), Những năm sau ngày giải phóng là Hội
Vân(Phù Cát), Nha Trang(Khánh Hòa), Bình Châu(Bà Rịa-Vũng Tàu)…
Theo những số liệu thống kê chưa đầy đủ, trên toàn lãnh thổ nước
ta có khoảng 400 nguồn nước khoáng. Chủ yếu các nguồn nước khoáng này đều có
chức năng chữa bệnh nhờ cóchứa một số hợp chất, nguyên tố vi lượng thiết
yếu cho cuộc sống với hàm lượng lớn.
Trong xã hội hiện
đại, đời sống xã hội được nâng cao cũng kéo theo áp lực của công việc và nhu
cầu nghỉ ngơi, thư giãn, phục hồi sức khỏe càng trở nên cấp thiết, nước khoáng
nóngđã đi vào cuộc sống với
những bước đi ban đầu đầy khích lệ. Để cho nguồn tài nguyên quý này phát huy
tác dụng phục vụ tốt hơn các nhu cầu kinh tế – xã hội, trong thời gian tới cần
chú ý đẩy mạnh điều tra nghiên cứu và khai thác sử dụng nó nhằm tận dụng nguồn
tài nguyên quí giá này để phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân.
Tác dụng chữa bệnh của nước suối khoáng nóng là tác dụng tổng hợp
của ba liệu pháp điều trị đó là: thủy trị liệu, nhiệt trị liệu và khoáng trị
liệu.
1. Thủy trị liệu
Đây là liệu pháp điều trị bằng nước đã được con người sử dụng từ
thời cổ xưa. Ngày nay thủy trị liệu được sử dụng ở các khoa vật lý trị liệu và
các khu điều dưỡng suối khoáng. Có các hình thức sử dụng thủy trị liệu là: tắm
ngâm bộ phận cơ thể, tắm ngâm toàn thân, bể bơi tĩnh hoặc bồn tạo sóng, bọc
chăn ẩm, ngâm trong túi nước, tắm bùn, tắm phun mưa, tắm phun tia nước áp lực,
tắm hơi nước, tắm hơi khô, tắm ngâm thảo dược…
Các biện pháp thủy trị liệu có tác dụng tạo
thuận lợi cho cử động khớp, làm giảm cường độ co cơ cần thiết. Tốt cho người bị
bệnh khớp mạn tính, những người bị yếu cơ do bệnh lý thần kinh, các trường hợp
tăng trương lực cơ sau liệt, giúp phục
hồi chức năng khớp, cơ và thần kinh.
Thủy trị liệu giúp tăng cường lưu thông máu,
do chịu áp lực thay đổi của nước, làm thuận lợi cho hồi lưu máu từ hệ tĩnh mạch
về tim. Tốt cho những người sau thời gian phải bất động lâu, những người bị
giảm vận động, người bị suy nhược cơ thể sau các bệnh cấp và mạn tính, trong
thời gian dưỡng bệnh. Thủy trị liệu giúp phục hồi chức năng hô hấp và tim mạch,
nhờ tác dụng tăng cường lưu thông máu, tăng hô hấp có lợi cho người bị bệnh
hen, bệnh phổi phế quản tắc nghẽn mạn tính, bệnh tim phổi mạn, người cao tuổi.
Thủy trị liệu còn có lợi cho tiêu hóa, kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa,
người bệnh cảm giác nhanh đói và ăn ngon miệng hơn. Ngoài ra thủy trị liệu còn
tác động tới hệ thần kinh, cả thần kinh ngoại vi và thần kinh trung ương do áp
lực nước tác động lên da giúp thư giãn, giảm stress, dễ đi vào giấc ngủ và ngủ
sâu.
2.Nhiệt
trị liệu
Là do tác dụng nóng của nước. Các hình thức sử dụng nhiệt
trị liệu gồm: làm nóng một bộ phận cơ thể như đắp nóng bằng các chất trung gian
truyền nhiệt, ngâm trong bồn nước nóng, đắp bằng túi nước nóng. Làm nóng toàn
bộ cơ thể như tắm trong bồn nước nóng, bể bơi nước nóng, tắm hơi nước nóng. Tắm
bùn nóng có thể là bùn khoáng nóng hoặc bùn hữu cơ nóng. Khi chịu tác dụng của
nhiệt nóng, vùng cơ thể chịu tác dụng của nhiệt sẽ nóng lên, làm giãn nở các
mao mạch, tăng cường lưu thông máu, tăng tính thấm thành mạch, tăng quá trình
trao đổi chất, tăng chuyển hóa, dinh dưỡng của mô được tăng cường, thúc đẩy quá
trình tái tạo tổ chức và giảm phản ứng viêm. Tăng nhiệt độ mô có tác dụng tăng
cường quá trình bảo vệ, tăng hồi phục và hàn gắn tổn thương, làm giảm quá trình
phá hủy, giảm viêm, giảm đau. Vì vậy, nhiệt nóng có tác dụng tốt trong điều trị
các bệnh viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, viêm quanh khớp vai, các bệnh
thoái hóa xương khớp, bệnh thần kinh ngoại biên, tăng cường hồi phục ở người
yếu cơ, thiếu dinh dưỡng cơ, như sau một quá trình nằm lâu, bại hoặc liệt do
bệnh lý thần kinh. Cần lưu ý nếu tắm ngâm nóng thời gian lâu với nhiệt độ nóng
nhiều có thể gây rối loạn thân nhiệt, những người bị bệnh tim mạch nặng, người
tăng huyết áp, người bệnh tâm thần, không nên tắm nóng.
3.Khoáng
trị liệu
Là tác dụng của các chất khoáng có
trong nguồn nước khoáng được thấm qua da, có tác dụng điều trị và tăng cường
sức khỏe. Trên 60% trọng lượng cơ thể là nước, lượng nước này được phân bố 80%
ở trong tế bào, 20% ở khoang ngoài tế bào (mô kẽ và lòng mạch máu). Nước trong
cơ thể hòa tan rất nhiều khoáng chất cần thiết cho sự sống. Có những khoáng
chất có nồng độ cao được gọi là các chất điện giải như natri, clo, calci, kali,
magie, bicarbonat…, nhưng có nhiều khoáng chất chỉ có nồng độ rất thấp, nhưng
lại không thể thiếu, được gọi là các nguyên tố vi lượng, như sắt, đồng, kẽm,
coban, iốt… Các chất điện giải và các nguyên tố vi lượng được cung cấp hằng
ngày qua thức ăn và nước uống. Tùy theo nguồn thực phẩm và vùng địa chất, có
thể xảy ra thiếu các chất điện giải hoặc các yếu tố vi lượng. Cũng có thể nguồn
cung cấp hằng ngày đủ, nhưng do nhu cầu cơ thể tăng do lao động, bệnh tật, thời
tiết khí hậu, gây ra thiếu các chất điện giải hoặc các yếu tố vi lượng, làm ảnh
hưởng đến sức khỏe. Như thiếu iốt gây ra bướu cổ, suy chức năng tuyến giáp,
chậm phát triển trí tuệ, gây đần độn ở trẻ em.
Sử dụng nước khoáng thiên
nhiên là hình thức bổ sung khoáng chất và tăng cường sức khỏe. Có các hình thức
sử dụng như tắm ngâm nước khoáng, sử dụng nước khoáng đóng chai để uống. Các
nguồn nước khoáng ở các vùng địa lý khác nhau có các thành phần khoáng chất
khác nhau, như nước khoáng chứa nhiều lưu huỳnh có tác dụng tốt với bệnh ngoài
da. Nước khoáng chứa nhiều bicarbonat có tác dụng tốt với người bị bệnh hô hấp
mạn tính như hen, tâm phế mạn, người bị bệnh gút, bệnh đái tháo đường, bệnh
khớp mạn tính. Người sử dụng cần tham khảo thành phần khoáng chất của từng
nguồn nước khoáng và những lời khuyên chữa bệnh kèm theo cho phù hợp.
Như vậy, nước khoáng nóng là
một liệu pháp điều trị tổng hợp giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ chữa nhiều
bệnh mạn tính, đặc biệt là các bệnh thuộc hệ thống cơ xương khớp, thần kinh,
rối loạn tuần hoàn, rối loạn dinh dưỡng, hồi phục sức khỏe trong thời gian
dưỡng bệnh, các bệnh phải bất động lâu ngày. Chúng ta có thể đến Bệnh viện Phục
hồi chức năng tỉnh Bình Định để được đội ngũ chuyên môn của bệnh viện phục vụ liệu
pháp điều trị này.
(Nguồn:
tổng hợp từ các tư liệu)
